Vrijwilligers werken aan kansen voor biodiversiteit

‘Neem je Veldgids mee als je eropuit gaat: hij is je life saver!’ zegt Libby voor haar klasje. Na Goirle en Hilvarenbeek gaan ook vrijwilligers in Oisterwijk en Tilburg het landschap in kaart brengen. Er is een heuse app maar de papieren bladergids met landschapselementen kan goed van pas komen. De koffiekan gaat nog een keer rond.

Landschapselementen, bijvoorbeeld knotbomen, houtwallen en poelen in kaart brengen, dat leert een flinke club vrijwilligers op een prachtige voorjaarsochtend bij Brabants Landschap in Haaren. Buiten blijkt het invullen nog niet eenvoudig: Libby spreekt van ‘een steile leercurve’. Maar oefening baart kunst en de leden van het lokale B-team en IVN Oisterwijk zijn leergierig en enthousiast, net als gisteren van Werkgroep Behoud Moerenburg en Duurzaamheidsvallei.

Pioniers

Léon van Landschap Erfgoed Utrecht legt via een beeldverbinding het belang uit van het Meetnet Landschapselementen waar al die enthousiastelingen aan gaan bijdragen. De landschapsorganisaties brengen met wel 15.000 vrijwilligers heel Nederland in kaart om de toestand van het landschap vast te leggen en materiaal te leveren voor de dringend noodzakelijke verbetering. Hier in Brabant zijn we pioniers, zegt Léon wervend.

‘Meet je Landschap’ heet het in de wandeling: Goirle begon juni vorig jaar en Hilvarenbeek in september, elk in een projectgebied van zeker 500 hectare met uiteenlopende landschapstypen om maximaal te leren. In elk van de vier Brabantse gemeenten is in het meetgebied inmiddels een project Basiskwaliteit Natuur (BKN) gestart waarin juist in landelijk gebied algemene soorten weer algemeen moeten worden: herstel van biodiversiteit moet ook buiten natuurgebieden. Soorten, dat is alles wat graaft, groeit, bloeit, loopt of vliegt; ‘algemeen’ is wat in een bepaald landschap thuishoort.

Landelijk dekkend

Gebeurt ‘meten’ minutieus, grotere landschapsanalyses kunnen we voor die gebieden al maken. In Goirle en Oisterwijk hebben Barbara respectievelijk Peter al landschapsanalyses geschreven voor het beekdal van De Leij ten oosten van Goirle en een deel van Gebiedsontwikkeling ‘De Oostflank’ van Oisterwijk/Tilburg. Peer heeft aan de hand van restanten in het hoevenlandschap noordwest van Hilvarenbeek ‘pragmatische handvatten’ gegeven: herstelt het landschap, dan komen de soorten terug. Een projectteam werkt het uit. In Tilburg pakt de gemeente BKN op in Moerenburg en ten zuidwesten van de Leemputten. Voor Marieke en Rob voert MBO-opleiding Yuverta er bodemonderzoek uit.

Kost kruim

Politieke steun organiseren gebeurt in september in een conferentie Basiskwaliteit Natuur voor wethouders, raadsleden en vrijwilligers. Politici worden eraan herinnerd dat drie gemeenteraden jaren geleden al kozen voor BKN: nu wordt dat concreet, de gemeenten krijgen de projecten op een presenteerblaadje.

Reuzenbalsemien

Betreed nooit zonder overleg een perceel, raadt Libby bij de afsluiting: we zijn ambassadeurs in het veld. Weet je dat een soort in een ander seizoen groeit (iemand pleit voor Reuzenbalsemien), dan vul je het in als Niet gezien. Uit het systeem verwijderen kan altijd. Verwijderen heb ik intussen door, bromt Gijs onder hilariteit. Hij organiseert dat het gezelschap binnenkort samen verder gaat. Voor de Kerst moet het af zijn, wil Libby ze nog meegeven, maar de vrijwilligers zijn al in beweging.

Anjo Roorda