In april 2021 (zie Goirles Belang) sprak ik Suus Suiker over haar kunst. Na een periode van magisch realisme had zij zich vernieuwd: de natuur werd haar onderwerp, hete bijenwas en pigment haar materiaal, vlammen (encaustisch) haar fixeermethode; ze bouwde haar werken op met soms wel zeven lagen om diepte te krijgen. Ze noemde haar stijl modern impressionisme. Kijk naar die datum. Ze ontving mij toen met een mondkapje om, ze liet haar thee staan. Een grote overzichtstentoonstelling in Aalsmeer kon niet bezocht worden, alleen online. Medio mei 2024 bezoek ik haar opnieuw. Waterspoor is inmiddels Feel Fit Center geworden; na mijn gezwommen baantjes hoef ik maar de Fabriekstraat over te steken om bij Suus aan te bellen. Ze ziet er fit uit. Al snel blijkt dat het goed gaat met haar en haar kunst; we praten bij. Het nieuws is haar boek Pura Natura, Symbiosis in Encaustic.

door Ben Loonen

Van wie is het?

Met Suus gaat het goed, ze werkt keihard aan haar kunst, elke dag lange dagen, ze mantelzorgt voor haar moeder in de Guldenakker, binnenkort wordt ze oma en gaat ze een dag minder werken; ze is eigen baas, baas over haar tijd. Maar met de wereld gaat het slecht. Je hoeft maar even met Suus te praten of je schiet al diepere lagen in. “De coronaperiode was ellendig, maar daarna is het er niet veel beter op geworden. Poetin die voortdurend met kernwapens dreigt; zou hij de geschiedenis in willen gaan als de man die grote delen van de aarde onleefbaar heeft gemaakt? Overal zien we oorlogen en ellende.” Het komt volgens Suus door de ongebreidelde hebzucht van de mens, en de ongebreidelde macht in verkeerde handen. “We hebben ons alles toegeëigend: de dieren, de grondstoffen, de aarde. Het is niet van ons.” Ik vraag Suus of ze een religieus mens is. Religieuze mensen zeggen: het is van God. Ze gaat daar niet zo maar in mee. “De aarde is van de aarde. De mens moet de aarde in haar waarde laten, er zorgvuldig mee omgaan, er van genieten, oog hebben voor haar schoonheid.”

Schoonheid

De kunst van Suus kun je zien als het absolute tegenbeeld van de ellende, van de aarde die toegeëigend is, van de blindheid van de mens voor de pracht van de natuur. Haar werk van de afgelopen zeven jaren getuigt daarvan. Ze heeft de lente in al haar schakeringen gezien, de waterlelies en al het leven op het wateroppervlak, de kleuren waarin de natuur gekleed gaat. Als je haar werk ziet begrijp je waarom het gewild is, waarom mensen een Suus Suiker aan de wand willen; interieuren, die volgens de moderne smaak vaak kleurloos zijn en minimalistisch ingericht, ondergaan een wonderlijke transformatie. De enorme productie van de afgelopen jaren heeft zich niet opgestapeld in haar depot, maar is van de hand gedaan, verkocht, heeft zijn weg gevonden naar de liefhebber.

Boek

Wat is de achterliggende gedachte van het boek, dat wel een museaal boek genoemd mag worden? Al het werk is bijeengebracht in een schitterend vormgegeven boek, ontworpen door Suus zelf; de werken zijn gerangschikt in drie afdelingen: lente, water en kleur. De inleiding en toelichting zijn in het Nederlands en Engels. Suus beschouwt het boek als een cadeautje aan haar zelf: zo heeft ze de werken die ze prijs gegeven heeft toch nog in één band verzameld. Het mag ook gerust als een cadeau voor de liefhebber beschouwd worden; het is te koop rechtstreeks via haar website, of bij Buitelaar, en bij twee van de vijf galeries waar haar werk te koop is: Galerie Van Dun in Oisterwijk en Sille Galerie in Oudewater. In het boek met een gouden lint zijn enkele gedichten van Suus opgenomen. In goud opdruk de titel: Pura Natura. Bij een bepaalde lichtinval zie je die titel niet eens staan. Maar dat is opzet, daar is over nagedacht. Want zo is het met de natuur ook: je moet het zien, je moet goed kijken en er voor open staan; voor de pure schoonheid van de natuur.

Wenen

Als we het gesprek voeren kijkt Suus uit naar haar komende expositie in de Dom-Galerie van Wiener Neustadt. Het is een duo-tentoonstelling want de ruimtes worden gedeeld met de glaskunstenaar Peter Kuchler III. De expositie liep van 8 – 29 juni, dus wie toen in Wenen was, had dáár het meest recente werk van Suus kunnen zien. Bij het verschijnen van dit artikel is de expositie weer voorbij. Ze maakte van de gelegenheid gebruik om vakantie te nemen, ze was er aan toe want ze had hard gewerkt, daarmee logenstraffend dat kunstenaars maar een lui en gemakkelijk leventje leiden. Alleen als zij zich mistig droomt als een druppel staat Suus zich zelf toe lui te zijn, getuige haar gedicht (blz. 79):

in het kalm geruis door groene bedding

langs riet, pompeblad en kroos

hoor ik seizoenen spiegelen in ven en plas

en componeer ik een brutaal pallet

van zoete buien boven stille meren

waar ik mij, als druppel dauw

lui, mistig droom

rustend onder schaduwrijke bomen op zacht ochtendgras