In Goirle staan veel beelden en kunstwerken in de openbare ruimte. De meeste beelden zijn van de laatste decennia. Waarschijnlijk het oudste standbeeld van Goirle staat op de spie tussen de Kloosterstraat en de Tilburgseweg. Daar werd in 1924 het Heilig Hartbeeld geplaatst en plechtig ingezegend. Al honderd jaar staat het beeld van Christus met een zichtbaar hart op die plek en kijkt het beeld al die tijd naar de kerk van Sint Jan.
De gehele bevolking nam deel aan de Heilig Hartoptocht
De Heilig Hart devotie
Het Heilig Hartfeest werd in het midden van de 19e eeuw (1856) ingesteld. De devotie voor het Heilig Hart kreeg een grote impuls toen rond de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw Paus Leo XIII een encycliek schreef waarin hij de wereld opriep om meer toegewijd te zijn aan het Heilig Hart van Jezus. Hij deed dit onder de titel: Christus, Koning van geheel de wereld. Een twintigtal jaren later werden op vele plaatsen Heilig Hartbeelden geplaatst: in huiskamers, in klaslokalen van scholen, in kerken, op pleinen en zelfs aan gevels van fabrieken en bedrijven. Rondom de verering van het Heilig Hart ontstonden processies en bloemenhuldes. Na de Tweede Wereldoorlog nam deze openbare verering snel af en is al jaren geleden gestopt.
Het Heilig Hartbeeld in Goirle
In juni 1924 werd op de spie tussen de Kloosterstraat en de Tilburgseweg het Heilig Hartbeeld geplaatst en ingezegend. Een manshoog beeld van Jezus met op de borst een hart met doornen omkranst. Het doorboorde hart was een symbool voor de liefde voor de mensen. Op de bijna driemeter hoge sokkel staat een tekst in vooroorlogse spelling: ‘DE LIEFDEKONING HEERSCHE!’. Het beeld is gemaakt van gietijzer en gegoten in de Borinage, de streek van kolen en staal rond Luik. In het perkje voor het Heilig Hartbeeld hebben in de loop der jaren diverse planten gestaan: grond bedekkers, salvia’s, afrikaantjes en andere plantjes. Rondom het perkje stond een smeedijzeren hek, gemaakt door de Goirlese smid Jan Baptist Hoogendoorn. Toen dit hek werd verwijderd, is het geplaatst rondom het Heemerf aan de Nieuwe Rielseweg. Voor het parkje was een bank geplaatst om te mijmeren en even één te zijn met het Heilig Hart van Jezus. Later zijn ook de plantjes verdwenen en werd de spie verhard. Nu is daar een terras. In 1976 heeft men getracht om het beeld te verwijderen. Dat is niet gelukt want het beeld staat er nog steeds, al honderd jaar. Het beeld is nog wel ooit beklad, maar ook dit heeft de liefde koning overleefd. Nu is het beeld een gemeentelijk monument.
De Heilig Hartprocessie
De meeste oudere Goirlenaren kennen nog wel de jaarlijkse Sint Jansoptocht die door de straten van Goirle trok. Maar weinig mensen hebben nog herinneringen aan de Heilig Hartoptocht. Op Palmzondag, de zondag voor Pasen, werden vroeger bij het Heilig Hartbeeld de palmtakken gewijd. Enkele weken later volgde dan de heilig Hartoptocht. In een stoet, waar bijna de gehele Goirlese bevolking aan meedeed, liep men vanaf de kerk van Sint Jan, door de Kloosterstraat, Dorpsstraat en de Tilburgseweg naar het Heilig Hartbeeld. De bewoners langs de route hadden een Heilig Hartbeeld tussen bloemen en kaarsen achter hun raam geplaatst. Alle verenigingen deden met hun leden en vaandels mee. De leerlingen van de toenmalige Thomasschool kregen een vlag met de pauselijke kleuren geel-blauw in hun handen. Ook de leden van de gemeenteraad liepen mee. Vele roze, rode en blauwe hortensia’s (heilig hartbloemen) werden meegedragen. Bij het Heilig Hartbeeld werd een grote bloemenhulde gehouden. De bloemen werden in een Pyramide tegen de sokkel van het beeld gestapeld. De deelname aan de optocht werd zo groot dat werd besloten om op de vrijdag voor de Heilig Hartoptocht een aparte kinderoptocht te houden.
Na de Tweede Wereldoorlog nam het houden van optochten met vaandels en banieren sterk af. In het begin van de jaren zestig besloot het Heilig Hartcomité om geen optocht meer te houden, maar alleen een bloemenhulde bij het beeld. De belangstelling voor alleen een bloemenhulde was niet groot. Daarom werd niet veel later ook de bloemenhulde bij het Heilig Hartbeeld vervangen door een hulde in de kerk van Sint Jan. Ook deze hulde is al weer lang verdwenen.
Maar het heilig Hartbeeld is nog niet verdwenen, dat staat nog steeds fier op zijn sokkel, al een eeuw lang. Met het zichtbare hart op de borst wil het ons nog steeds zeggen dat we niet hard voor elkaar moeten zijn, maar dat we met ons hart moeten spreken. Dat we ons hart voor elkaar moeten openstellen. ‘Niet hard, maar hart’ zou de huidige tekst op de sokkel van het Heilig Hartbeeld kunnen zijn.
JS