Op vrijdag 27 september a.s. zal de officiële opening plaatsvinden in het zogeheten ‘Bezinningsbos’. Dat bos kunt u vinden achter Villa Blanca dat eertijds het ontspanningsoord was van de fraters van Tilburg. Achterin dat bos is een plek gecreëerd, een bezinningsplek, een plek van troost. Soms vindt men ’s winters in ’t bos een plek. Waar een klein stukje zomer schijnt te slapen.

Dat is uit een gedicht van Dèr Mouw. Zó’n plek moge die Goirlese bezinningsplek worden.

door: Norbert de Vries

Prachtig mooi ontwerp

Op 14 juni mochten we het ontwerp voor het kunstwerk zien dat daar geplaatst zal worden. Ik vond het meesterlijk. Al bij de start van het project vertelde de kunstenaar, Harry Verhoeven, dat hij iets wilde doen met de stenen ruïne die op de bezinningsplek staat, het restant van een soort Maria-statie waar de brevierende frater even halt hield voor een weesgegroetje, zo stel ik mij voor. Die gedachte is uitgewerkt en ontwikkeld, en nu ligt er een ontwerp dat beide zijde van de muur gebruikt. (je zou, heel platvloers en banaal, kunnen zeggen: Goirle krijgt twee kunstwerken voor de prijs van één) Aan de ene zijde zien we een sculptuur van een geknielde vrouw die haar overleden kind ten hemel heft: Het Offer. Aan de andere zijde zien we een rasterwerk met daarop een opengeslagen boek waarop korenaren zijn afgebeeld.

Beelden en inspiraties

Het sculptuur van de vrouw met het dode kind. Wie denkt dan niet aan de piëta’s in de kerken en aan de foto’s uit de oorlogen. Het diepste verdriet: een moeder die haar kind verliest. Hartverscheurend. Het beeld van moeder en kind, kijk, en je kunt er ook een geabstraheerd hart in zien.

Het opengeslagen boek met de korenaren. Die aren symboliseren het nieuwe leven. Eronder staat de tekst: ‘Wat je hebt verlies je, wat je bent blijft voorbij tijd en ruimte’. Deze woorden verwijzen naar de betrekkelijkheid van bezit en de kracht van de persoonlijkheid die niet verloren gaat.

Het boek met de korenaren is bevestigd op een raster. De kunstenaar had hierbij de Parijse Pont des Arts voor ogen, de brug die in de hele wereld bekend werd vanwege de massale hoeveelheid slotjes die aan het rasterwerk van de brug werden opgehangen door verliefde stelletjes. Ze klikten het slot dicht en gooiden het sleuteltje in de Seine ten teken van hun eeuwige, onverbrekelijke liefde. (dit gebruik duurde van 2008 tot 2014; het gemeentebestuur verving toen de relingen van de brug; het succes van de cadenas d’amour, de love locks, was een bedreiging geworden voor de veiligheid van de brug)

Een ander gebruik dat de kunstenaar door het hoofd speelde, is dat van de Klaagmuur waar veel vrome Joden een briefje, waarin ze hun hart uitstortten, tussen de uitgesleten voegen van de stenen duwen. Die briefjes worden nooit door iemand gelezen. Elk jaar worden ze verzameld en verbrand.

Het algemene en het individuele verdriet

Harry Verhoeven: ‘De locatie is een dankbare inspiratiebron met een historische achtergrond. Gelukkig is het aanwezige restant muur niet beladen met een bekende historische betekenis of doel, maar kan een volstrekt nieuwe inhoud krijgen als ruïne welke een symbool vormt voor het vergankelijke leven.’ Aan de ene zijde van die muur staat het beeld van het intense verdriet van de moeder dat symbool staat voor alle verlies. ‘De andere zijde wordt grotendeels bedekt met een stalen rasterwerk waarin een roestvrijstalen opengeslagen boek is opgenomen. In dit boek zijn alle individuele herinneringen en verhalen samengevat, welke zelfs concreet en discreet kunnen worden toegevoegd in de achterliggende ’kluis’. Briefjes met verzoeken, herinneringen, wensen en allerindividueelste geheimen kunnen discreet via een kleine opening ‘voor eeuwig’ aan het verhalenboek worden toegevoegd.’

net als bij de Klaagmuur zullen die briefjes nooit worden gelezen. Dat is een heilige garantie.

Harry Verhoeven

Harry is een geboren (14 november 1950) en getogen Goirlenaar. ‘Mijn geboortehuis stond in de Kerkstraat, maar is een aantal jaar geleden gesloopt. Op die plek is nu een speelplaatsje aangelegd. We zijn later naar de woning ‘de Ketsheuvel’ verhuisd, ook aan de Kerkstaat.’ Gelukkige jeugdjaren. De natuur en de natuurwetten hebben hem steeds geïnspireerd. Hij was graag met zijn handen aan het maken, bijvoorbeeld vogelkooitjes. Handigheid en ambachtelijkheid. Hij schreef er later een boek over: De verwondering van het maken. Hij volgde een opleiding aan de Academie voor Beelden Vorming in Tilburg, en in 1975 verhuisde bij naar Valkenburg om daar les te gaan geven. ‘Ik vertrok uit Goirle in mijn deux cheveaux, en de tranen rolden over mijn wangen.’

Als kunstenaar is hij zeer succesvol. In de regio Eindhoven sieren veel indrukwekkende sculpturen (veelal in corten-staal) de openbare ruimte. In zijn vormentaal en in de verhoudingen van zijn beelden is herkenbaar dat hij sterk beïnvloed is door het gedachtengoed van de Benedictijner monnik Dom Hans van der Laan (de Bossche School in de architectuur).

Harry Verhoeven heeft in zijn werken altijd gezocht naar de intrinsieke waarde, de schoonheid en de vergankelijkheid die in ‘de dingen’ opgesloten liggen. Daarmee ‘spelen en zoeken’ noemt hij ‘de verwondering van het maken’.

Nu een belangrijk kunstwerk in Goirle

Harry is blij, dat hij nu een kunstwerk mag maken in Goirle. ‘Ja, er staan enkele kleinere monumentjes van mijn hand in Goirle; op de begraafplaats vind je een paar grafmonumenten van mijn hand, maar nu komt er een groot werk in mijn geboorteplaats te staan. En dat doet deugd! Het is binnen mijn oeuvre ook een bijzonder sculptuur. Ik hoop, en verwacht ook, dat het een grote betekenis zal krijgen, bij wijze van spreken als een klein stukje zomer in een winters bos.’