De afgelopen tijd kreeg het Biodiversiteitteam Goirle-Riel diverse meldingen van gelekte olie in het buitengebied van Goirle. Op landbouwpercelen, zandpaden en zelfs middenin natuurgebieden waren olieachtige vlekken te vinden drijvend op waterplasjes. Wat is hier aan de hand?

We kunnen u geruststellen: de olieachtige verschijning is geen vervuiling, maar juist een goed signaal. Het gaat om zogenaamd kwelvlies, een dun laagje van ijzerbacteriën. Deze bacteriën halen energie uit het omzetten van oplosbaar tweewaardig ijzer (Fe2+) in onoplosbaar driewaardig ijzer (Fe3+). Dit onoplosbaar ijzer slaat vaak neer als een roestkleur in het water.

Waarom kunnen we deze kwelvliezen juist nu zoveel tegenkomen?

De overvloedige regenval van de afgelopen maanden heeft ons grondwatersysteem weer gevuld. Dit is erg belangrijk, want grondwater vormt ons belangrijkste zoetwaterreservoir. Het is niet alleen van belang als drinkwater, maar voedt ook veel natuurgebieden, ook in tijden van droogte. Via ondergrondse waterstromingen komt dit water in beekdalen en beekdalflanken weer aan de oppervlakte. Door langdurige verdroging was dit verschijnsel op veel plekken verdwenen.

Door de reis onder de grond is kwelwater gezuiverd en gevoed met waardevolle mineralen zoals ijzer, calcium en magnesium. Op plekken met kwelwater vind je dan ook vaak bijzondere plantensoorten, zoals waterviolier en dotterbloem. Voor de uitvinding van kunstmest was kwelwater ook waardevol voor de landbouw. Boeren groeven daarom in beekdalen vaak waterloopjes op de flanken om dit kostbare water over weilanden te laten vloeien. Deze vloeiweiden vind je nog op enkele plaatsen in Nederland, zoals Landgoed Lankheet bij Haaksbergen en de Plateaux bij Valkenswaard.