ALGEMENE BESCHOUWINGEN, ja dat mag met hoofdletters, want het is de belangrijkste vergadering van het jaar, de politieke hoogmis als het ware. Iedere spreker kreeg 5 minuten en na ommekomst daarvan een waarschuwing van de voorzitter: afronden graag! ‘Ach, nog één alinea alstublieft.’ ‘Nou, vooruit dan, maar hou het kort.’

door: Norbert de Vries

De beschouwingen

Laten we ze allemaal even langslopen. Van groot naar klein.

Lijst Riel-Goirle begon, zoals meerdere fracties zouden doen, met de opmerking dat het heel fijn is om in Goirle en Riel te wonen. ‘Goirle is een van de aantrekkelijkste gemeenten van Nederland. Dat blijkt steeds maar weer als we de lijstjes van verschillende media of onderzoeksbureaus nagaan.’ Inderdaad, ik ben zo blij, zó blij, dat mijn neus van voren zit, en niet opzij.

Maar we mogen natuurlijk niet op onze lauweren gaan liggen uitpuffen, geenszins! Er wachten ons grote uitdagingen: woningbouw, de verkeersveiligheid, het klimaat (met den geheele aankleve van dien) natuurlijk, de gemeentefinanciën (zwarte cijfers!), de milieustraat, en de servicenormen.

We moeten alert blijven, want er schuilen adders onder het gras: ‘Als gevolg van Haags beleid, komt de lokale leefbaarheid steeds meer onder druk komen te staan.’ Een punt van zorg is ook de huisvesting van bijzondere doelgroepen: ‘Voorzitter, begrijp me niet verkeerd: in Goirle en Riel is voor iedereen een plek, maar we kunnen niet alles huisvesten.’

Het is altijd een beetje zoeken naar wat Mark Verhoeven bedoelt, maar niet zegt. Polenhotel? Asielzoekers? Allebei misschien? (het valt op hoe vaak LRG, bij de behandeling van raadsvoorstellen, de eerste instantie ongebruikt laat, de kaarten als het ware tegen de borst houdend, en hoe vervolgens in de tweede instantie een standpunt wordt ingenomen dat mede gekleurd is naar hetgeen andere fracties in de eerste instantie naar voren hebben gebracht)

Gezond Verstand daarentegen is altijd duidelijk. Man en paard, recht voor z’n raap, zeker als de rapen gaar zijn. Corné de Rooij pakte even stevig uit over de geloofwaardigheid van de politiek, die ook in Goirle met de recente bestuurscrisis zwaar onderuit is gegaan. De mensen hebben geen vertrouwen meer in de polletiek. Vertrouwen komt te voet, en gaat te paard. De kosten van de opvang van vluchtelingen zijn gigantisch: het rijk gaf vorig jaar 1,5 miljard daaraan uit, en de verwachting is, dat de kosten in de jaren tot 2028 op in totaal zo’n 14 miljard zullen uitkomen. Dat is geen gemeentelijk probleem (of indirect toch wel), maar het geeft toch wel aan hoe knellend het vluchtelingenprobleem is. Corné kon het niet laten te gispen over de onhandigheid (lees: onnozelheid) van de gemeente. Eerst een krediet voteren en dan gaan aanbesteden. Zou andersom niet slimmer zijn? Voorts betoogde hij, dat het college een eigen draai geeft aan het bestuursakkoord. Zie bijvoorbeeld de milieustraat. Het bestuursakkoord zegt: vanaf 1 januari 2024 beter en gratis. Het college lijkt op dit punt toch een heel andere koers te willen gaan varen.

De boodschap van Gezond Verstand luidt: politiek, hou je aan je afspraken en ga aan de slag! De koe bij de horens vatten! Met gezond verstand. Dus bijvoorbeeld haast maken met de aanleg van die rotonde aan de Turnhoutsebaan, maar niet eerst verkeerslichten plaatsen die je kort daarna weer moet verwijderen.

Het PAG dan. De druiven zijn zuur, nog steeds. Bert van der Velden schamperde hoe boterzacht de voorliggende begroting is. Kijk alleen maar eens naar de 3 pagina’s kanttekeningen. Boterzacht. Het woord roept associaties op. Boterzachte sperziebonen, zingend, zoals een Goirlenaar ooit dichterlijk opmerkte, ‘zingend van hun versheid tussen je tanden’. Maar dichterlijk was het betoog van Bert niet. Hij dook in het verleden, en diepte daaruit het lot het LOT op. Het Lokale Opgaven Team. Enfin, allerlei verwikkelingen die de toehoorder doen gapen. En dan Mill Hill en de geluidswal en zo voort. Niemand kan uitleggen dat je maar 20 miljoen nodig zou hebben voor een nieuw of vernieuwd Mill Hill, en die geluidswal is kennelijk de heilige graal van de VVD. Zoveel is zeker: het PAG hecht heel weinig waarde aan de begroting.

De PvdA is juist heel positief over die begroting. Wel gaat Antoon van Baal omstandig uitleggen waarom de PvdA instemt met die forse bezuiniging op het sociaal domein: bijsturen is noodzakelijk en onvermijdelijk.

De VVD heeft een heel luchtig verhaal, met een paar grapjes erin. Grapjes om te lachen. Ad van Beurden wil vooruitkijken. Hij roept op tot samenwerking; niet blijven hangen in frustraties. Voldoende bouwen en financieel gezond blijven. Hij deelt een sneer uit jegens de stichting biodiversiteit.

D66 zet een beetje de toon van de komende discussie met de boodschap: geen niet-beargumenteerde bezuinigingen! Voorts ziet de fractie een probleem ten aanzien van de ‘bemensing’. Als de gemeente onvoldoende personeel heeft, zal dat een lelijke streep kunnen zetten door alle fraaie plannen en ambities.

Het CDA vraagt om het uitvoeringsprogramma: wanneer kunnen we dat tegemoet zien? Voorts wil de fractie graag zien hoeveel geld er naar welke doelgroepen gaat binnen het sociaal domein.

De Arbeiderspartij tot slot. Arno de Laat is toe aan zijn 13e begroting. Arno is de nestor van de raad. We zijn potverdorie vergeten zijn twaalf-en-een half-jaarse jubileum te vieren. Vindt Arno geen probleem hoor. Hij gaat onverstoorbaar verder op de socialistische weg en zal, der gewoonte getrouw, tegen de begroting stemmen. Wel roept hij iedereen op om op 22 november te gaan stemmen.

Dat was het, zéér beknopt, wat de fracties te zeggen hadden. Het mondde uit in 5 amendementen en 8 moties die op eentje na allemaal door het college ontraden werden.

Bezuinigingen binnen het sociaal domein

De hoofdmoot van alle discussie betrof de bezuiniging binnen het sociaal domein. Natuurlijk. Vanzelfsprekend. Logisch. En de pijlen werden vooral gericht op het onderzoek naar de haalbaarheid van die bezuiniging. Ja, waar draait het daarbij nou eigenlijk om? Het wordt door het college niet toegelicht. Is het voor een onderzoek, of voor de start van een transformatieproces met daadwerkelijke bezuinigingen. Vragen, vragen. Wethouder Criens riep op een gegeven moment in arren moede uit: ‘Alles is mogelijk!’

Parbleu, alsof er een kroonluchter naar beneden stortte en in duizend stukken uiteenviel.

Om de schrijver Hendrik Conscience te citeren: ‘Alles is mogelijk, en zooals het spreekwoord zegt: van den schotel tot den mond, valt de pap op den grond.’

Al die vragen en opmerkingen der raadsleden noopten wethouder Criens te wijzen op twee misverstanden. Ten eerste: de kwetsbare inwoners zullen niet de dupe worden van de bezuinigingen. Ten tweede: de gemeente heeft een duidelijke visie en een helder beleid. Quod erat demonstrandum, zou ik willen toevoegen. Twee axioma’s uit de hoge hoed. Het is eigenlijk gewoon meetkunde. De inhoud van een piramide = grondvlak x 1/3 hoogte. De oppervlakte van een piramide = de som van grondvlak en zijvlakken.

Toen riep Pernell de hulp in van collega Koos. Leg jij het even uit? Nou, dat werd een heuglijk exposé. Zes memorabele minuten vuurwerk. Wethouder Krook, die de hele avond nog niet aan het woord was geweest, brandde los. Sprekend over de jeugdzorg, zei hij: ‘De diverse regio’s zijn allemaal met hun eigen manier van werken begonnen, en dat heeft voor sommige goed uitgepakt en voor andere niet: die kampen met tekorten van vele miljoenen. Er is door het rijk onderzoek gedaan naar die verschillen, en dat heeft geresulteerd in een hervormingsagenda. Belangrijkste aandachtspunt daarin is: organiseer de zorg dichtbij, in het voorliggende veld. Krook (gepassioneerd): ‘Hou kinderen uit de GGZ!’ Een diagnose krijgen is een stempel krijgen, en het komt nooit meer goed met het kind. Tsjonge, dat zijn teksten waaraan onze raadsleden niet gewend zijn. Benieuwd trouwens hoe ze daar bij de GGZ over denken. De tweede lijn als een moeras waarin het kind verdwaalt en wegzinkt. We moeten de zorg in Goirle zelf bieden, dichtbij, om de hoek. De kinderen niet blindweg doorsturen naar de tweede lijn (de professionals), maar eerst eens kijken naar de situatie waarin het kind opgroeit. Naar het gezin, de school. Er moet een kanteling komen in onze aanpak.

De raad werd er stil van.

En verder

En verder geen verrassingen. Alle amendementen en moties, voor zover niet al ingetrokken, werden verworpen en de begroting 2024 alsmede de meerjarenbegroting werden vastgesteld. En de hele volgende trits van raadsvoorstellen werd ook braaf vastgesteld.

Tot slot twee vragen aan het college. Die van het bezinningsbos vond ik wel interessant. Een bezinningsbos… Kan het moment voor een persoonlijke overdenking waarmee de raadsvergaderingen beginnen en eindigen dan alstublieft in het vervolg in dat bos worden gehouden?