Goed voorbeeld doet goed volgen

Afgelopen zaterdag was het 11 november. Voor veel mensen roept deze datum meteen een feestelijk gevoel op, want het is de opening van het carnavalsseizoen. Maar op deze elfde van d’n elfde is het ook Sint-Maarten. Deze heilige soldaat, monnik en bisschop leefde in de 4e eeuw en is over heel West-Europa (en ver daarbuiten) enorm bekend. Hoewel hij ontzettend veel gedaan heeft tijdens zijn leven, wordt er van hem vooral één ding herinnerd: zijn ontmoeting met de bedelaar. Wellicht kent u het verhaal: als soldaat in het Romeinse leger was Martinus eens onderweg. Het was koud. Buiten de stad kwam hij een verkleumde bedelaar tegen. Martinus nam zijn zwaard, sneed zijn mantel in twee en gaf de helft aan de bedelaar (‘slechts’ een halve mantel, omdat hij al de rest al had weggegeven). Die nacht hoorde Martinus in een droom Jezus zeggen “Martinus heeft Mij gekleed met zijn mantel”, verwijzend naar wat Jezus in het evangelie zegt: “al wat je doet voor de kleinsten van de mijnen, dat heb je voor Mij gedaan.”

Het deed me denken aan de kerngedachte van de brief Fratelli tutti, namelijk dat er een verbinding is tussen alle mensen, een universele menselijke solidariteit. In een gebed aan het einde van de brief schrijft de paus “al wie één mens doodt, [doodt] daarmee de hele mensheid […] en al wie één mens redt, [redt] daarmee de hele mensheid”. We praten gemakkelijk over vrede en verdraagzaamheid, het liefst in abstracte woorden. Maar we laten ons ook gemakkelijk verleiden tot het kiezen van kanten in een conflict. We steunen de één of de ander en al degenen die de tegenstander steunen worden ook onze tegenstanders. Maar waar leidt die weg ons naartoe? Niet naar een oplossing.

Toch kunnen we wel bijdragen aan een oplossing door die vrede heel concreet te maken in onszelf en in onze eigen reikwijdte. Vorige week werd hier geschreven over het schudden van handen door rabbijn Awraham Soetendorp en imam Shamier Madhar. Niet alleen een symbool, maar een besluit om te werken aan een cultuur van vrede, van toenadering en solidariteit. Ook Martinus was niet op zoek naar een symbool of naar een mooi verhaal over naastenliefde; hij hielp een bedelaar. Gewoon. Concreet. Maar het is een voorbeeld waarop een hele cultuur van naastenliefde is gebouwd. Dat kunnen wij ook. Welk voorbeeld stellen wij vandaag om een nieuwe cultuur van te bouwen?

Kapelaan Martijn