Alphenaren Toon Timmermans en Henk Cornelissen hebben hun sporen al verdiend met het opsporen en onderhouden van heemkundig erfgoed. Zij hebben nu elkaar gevonden in de zoektocht naar het onroerende religieuze erfgoed in de dorpen Alphen en Riel. Het resultaat is een indrukwekkend boekwerk vol verhalen en foto’s.

Door Luc van Hoek

Passie

Toon en Henk wonen hemelsbreed zo’n 7 kilometer van elkaar; de één op Boshoven aan de zuidkant van Alphen, de ander aan de Rielseweg, op het grensgebied met Riel. Beiden delen ze echter de passie voor de heemkunde in hun woonomgeving. Zo is Henk actief in het behoud en beheer van de Christoffelkapel op Boshoven; daarnaast is hij o.a. ook actief met plannen om de Willibrorduskapel aan de Maastrichtsebaan te restaureren en daarmee nieuw leven in te blazen. Toon zet zich al jarenlang in voor het Streekmuseum in Alphen; daarnaast was hij bijvoorbeeld ook initiatiefnemer voor het herstel en onderhoud van de Martinuskapel op de Druisdijk in Alphen.

Verzamelen

Deze kapellen maken onderdeel uit van het religieuze erfgoed van Alphen en Riel. Henk Cornelissen en Toon Timmermans gingen daarop de uitdaging aan om al het onroerende religieuze erfgoed in de dorpen Alphen en Riel in kaart te brengen. Van veldkruizen tot (verdwenen) kapelletjes, van kruisbeelden en kerken tot Mariabeelden: ze brachten samen alles in kaart en beeld. Het oudste verhaal speelt zich natuurlijk af rond de ringwalgrafheuvel op Kwaalburg in Alphen. Naast de vele veldkapellen komen ook de Mariagrotjes op ’t Hoefke en het Zandeind in Riel uitgebreid aan bod. Daarnaast gingen Toon en Henk ook op zoek naar de verhalen achter de beelden, de kerken en verdwenen of bestaande religieuze objecten Dat was vaak een hele puzzel. Maar nu is ’t dan zover: het resultaat van hun jarenlange zoekwerk is nu door de Stichting Alphense kapellen in boekvorm uitgebracht: ‘Religieus Erfgoed in Alphen en Riel, geloof en identiteit van twee Brabantse dorpen’. Het maar liefst 304 pagina’s tellende boek, dat 11 november uitkomt, deelt niet alleen prachtige verhalen, het toont ook verrassende fiets- en wandelkaarten in deze omgeving. Verder is het boek verfraaid met meer dan 450 foto’s en afdrukken; van vrij recente tot enkele zeldzame oude afbeeldingen. Henk: “We willen ook nog graag bij de religieuze objecten een QR-code plaatsen, waarmee de bezoekers het verhaal achter het object kunnen beluisteren. Maar dat is nog toekomstmuziek.”

Inhaken

In het achterste deel van het Streekmuseum wordt met een tijdelijke tentoonstelling ingehaakt op dit religieuze onroerend goed. Met bidprentjes, beelden en andere religieuze voorwerpen wordt de religieuze geschiedenis in het Brabantse land opnieuw naar boven gehaald. Eeuwenlang was het katholieke geloof in de zuidelijke Nederlanden beeldbepalend. Niet alleen in religieus, maar ook in financieel, economisch en politiek opzicht.

Bezichtigen

De tentoonstelling kan vanaf 1 oktober bezichtigd worden in het Streekmuseum aan de Baarleseweg in Alphen. Het museum is elke 2e en 4e zondag van de maand geopend en daarnaast op dinsdagmorgen en op woensdagmiddag.