Woensdagmorgen 6 september kijk ik met Marije de Groot, Kerkstraat 10, vanuit het terras naar haar prachtige tuin, kopje koffie erbij. Ik vermoed dat veel particuliere tuinen een Gools Geheim zijn, maar ons gesprek gaat over een openbare tuin die voor niemand de afgelopen 10 jaar een geheim was. Integendeel: zichtlocatie! Op de hoek Tilburgseweg – Kalverstraat! Het zal vermoedelijk het meest besproken stukje grond zijn in Goirle, in de gesprekken van de burgers én in de deliberaties van de vroede vaderen en moederen. Marije is als bedenker van die tuin de vanzelfsprekende gesprekspartner voor een nabeschouwing.

door Ben Loonen

Historie

Hoewel Marije uitstekend gedocumenteerd is, dankzij Angelique Seelen die al die jaren een knipselboek heeft bijgehouden en alles wat maar betrekking had op “De Tuin” verzameld heeft, beperkt ze haar verhaal tot hoofdlijnen, een vogelvlucht. Dat komt ons goed uit, want we kunnen niet de hele krant gaan vullen. Eind 2012 begon ze te “zeuren”, zoals ze het zelf noemt, over de mogelijke invulling van het braakliggend stukje terrein waarmee grootse plannen waren voor appartementen, hoogbouw, commerciële plinten tot en met een ondergrondse garage. Ieder die een beetje thuis was in bestuurlijk Nederland wist dat het nog jaren kon duren, en intussen …? Een tuin! Groen in het stenige centrum, een lust voor het oog, balsem voor de ziel, een poosplaats voor de gestreste burger. Begin 2013 begon Marije geld bijeen te slepen, subsidie aan te vragen, en daarvoor was een rechtspersoon nodig, Stichting De Tuin. Daarna kwam de werkgroep bestaande uit Sjef Oerlemans, Theo van Amelsfoort, Victor Retel Helmrich, Angelique Seelen, Josien Koedam en Marije de Groot. De opzet was een buitenring die burgerlijk netjes zou ogen, en een binnenterrein waar de biodiversiteit zou tieren en welen. In de loop der jaren werd het steeds mooier: op de eerste plaats natuurlijk de groei en bloei van planten en struiken en, ja toch ook een paar bomen, paden, natuurstenen banken, een vijver, een windmolen, een waterput, een wilgentenen hut, een moestuin. In de kersttijd een grote gemeentelijke kerstboom. De jaren regen zich aaneen, de bouwplannen werden gemaakt en afgeschoten en nieuwe weer gemaakt. De Tuin, de bijen, de vlinders, de vogels, trokken zich er niets van aan, het geheel ging bedaard richting tienjarig bestaan …

De tuin moet blijven

De tuin moet blijven, werd op een gegeven moment geroepen. Liever groen dan een steenpuist. Maar Marije heeft dat sentiment altijd de kop ingedrukt: een woord is een woord, toen we eraan begonnen hebben we beloofd dat we de tuin weer zouden afstaan. Dat werd gewaardeerd door de gemeentelijke instanties en maatschappelijk organisaties, want de tuin heeft altijd een milde benadering ondervonden. Veel medewerking, veel dingen gratis, veel goodwill. Wat ze niet begrijpt is het vandalisme dat de tuin heeft moeten verduren: de zware natuurstenen werden in de vijver gegooid, dingen kapot gemaakt, rotzooi gedumpt. Waarom? De ploeg vrijwilligers heeft het met engelengeduld telkens weer opgeruimd, nooit opgegeven. Marije kijkt wat dat betreft dankbaar terug op de wederwaardigheden van De Tuin, de inzet van zo veel mensen.

De tuin moet weg

Als Goirles Belang uitkomt staat het ieder vrij om uit de tuin te halen wat ie kan overplanten naar de eigen tuin; uiteraard doe je dat zelf, schepje meenemen dus. Victor Retel Helmrich heeft dan nauwkeurig geïnventariseerd welke soorten er ten slotte in de tuin werden aangetroffen. Na 18 september gaat de hele tuin op de schop, de gemeente is zo goed om die klus voor haar rekening te nemen. Op 1 oktober is het perceel opnieuw bouwgrond en verwisselt de grond van Woonstichting Leijstromen naar projectontwikkelaar Maas Jacobs. Die begint dan met de verkoop en aanbesteding van het project; de daadwerkelijke bouw kan nog driekwart jaar op zich laten wachten. Ik loop met Marije naar de tuin en fotografeer haar (met het archief van Angelique Seelen in haar hand) in de wilgentenenhut én achter de natuurstenen bank. Ze vertelt me dat de bank zo geplaatst werd dat de mensen met de rug naar het verkeer zaten. Ze laat me de jeu de boulesbaan zien die nu overwoekerd is. Ze heeft nog zo veel verhalen. Gaat ze rouwen? Nee, daar is ze te nuchter voor, ze ziet het einde al jaren aankomen en nu is het zo ver. Vooruit dan, enigszins weemoedig is ze er wel van. En dat mag ook wel, want De Tuin is een merkwaardig stukje Goolse historie, potverdorie …